Khuyết tật mối hàn là lỗi thường gặp và phổ biến nhất trong gia công cơ khí do hiện tượng sai lệch hình dáng bên ngoài, độ ngấu và cấu trúc tổ chức bên ngoài. Vấn đề này xảy ra và dễ làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như chất lượng sản phẩm.
Tuy nhiên, hầu hết các lỗi này đều có thể được khắc phục bằng cách điều chỉnh thông số hàn, lựa chọn vật liệu phù hợp và tuân thủ quy trình kỹ thuật. Bài viết này hãy cùng PWP Solution phân tích chi tiết từng lỗi phổ biến trong hàn và đưa ra các giải pháp hiệu quả giúp cải thiện chất lượng sản phẩm.
Hiện tượng nứt mối hàn được hiểu là khi kim loại bị kéo căng quá mức, đặc biệt là ở những vùng gần mối hàn dẫn đến việc mối hàn bị nứt gãy. Đây là hiện tượng gây nguy hiểm nhất nhưng cũng xuất hiện khá thường xuyên trong quá trình hàn kim loại. Nếu vết nứt nhỏ không được phát hiện kịp thời rất dễ bị lan ra toàn bộ phần mối hàn liên quan và dẫn đến phá hủy kết cấu mối hàn.
Nứt xảy ra trên nhiều vị trí như: trên bề mặt mối hàn, trong mối hàn và vùng bị ảnh hưởng bởi nhiệt.
Hiện tượng nứt mối hàn cũng có thể bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ dẫn đến:
Nứt nóng: Xuất hiện trong quá trình kết tinh của liên kết hàn khi nhiệt độ đạt đến 10.000 độ C.
Nứt lạnh: Hiện tượng này có thể xuất hiện sau vài ngày hoặc vài giờ sau khi hàn khi kết thúc quá trình hàn, nhiệt độ dưới 10.000 độ C.
Cách khắc phục tình trạng nứt mối hàn:
Giải phóng các lực kẹp chặt cho liên kết hàn trong quá trình hàn.
Gia tăng khả năng điền đầy của vật liệu hàn.
Gia nhiệt trước cho vật hàn và giữ nhiệt cho liên kết hàn để giảm tốc độ nguội.
Sử dụng liên kết hàn hợp lý, vát mép, giảm khe hở giữa các vật hàn.
Rỗ khí là hiện tượng khí trong kim loại lỏng mối hàn không kịp thoát ra ngoài trong khi kim loại mối hàn đang trong tình trạng đông đặc. Trong trường hợp hiện tượng này ở sâu trong sản phẩm sẽ dẫn đến giảm độ kín và giảm tác dụng làm việc.
Mối hàn rỗ khí có thể sinh ra khi:
Ở bên trong mối hàn hoặc trên bề mặt mối hàn.
Có thể phân bố, tập trung hoặc nằm rời rạc trong mối hàn.
Nằm ở ranh giới ở phần kim loại cơ bản và kim loại đắp.
Cách khắc phục mối hàn rỗ khí:
Điều chỉnh chiều dài hồ quang ngắn, giảm vận tốc của máy hàn MIG.
Không gõ xỉ ngay sau khi hàn để kéo dài thời gian giữ nhiệt cho mối hàn.
Mối hàn lẫn xỉ được hiểu là việc hàn nhiều lớp chưa làm sạch xỉ và dòng điện không đủ nhiệt để cung cấp cho kim loại nóng chảy xỉ dẫn đến việc khó thoát ra khỏi kim loại vũng hàn.
Cách khắc phục hiện tượng mối hàn lẫn xỉ:
Làm sạch vật hàn trước khi tiến hành quá trình hàn và gõ sạch mối xỉ dính các lớp hàn.
Hàn bằng chiều dài hồ quang ngắn và tăng thời gian dừng lại ở hồ quang.
Hàn không ngấu là việc điện cực hàn chuyển động không đúng theo trục hàn hoặc chiều dài hồ quang quá lớn dẫn đến việc khuyết tật mối hàn nghiêm trọng trong liên kết hàn và làm đứt gãy liên kết.
Cách khắc phục:
Tăng dòng điện hàn và giảm tốc độ hàn.
Làm sạch liên kết trước khi hàn, tăng góc vát và khe hở hàn.
Mối hàn bị lẹm chân có thể là từ một trong những nguyên nhân sau:
Góc độ và cách đưa que hàn chưa hợp lý.
Dòng điện và chiều dài cột hồ quang quá lớn.
Mối hàn bị lẹm chân làm giảm tác dụng làm việc của liên kết khi có thể tạo sự tập trung ứng suất cao và dẫn đến phá hủy cấu trúc liên kết.
Chảy loang là hiện tượng kim loại lỏng chảy loang trên bề mặt của liên kết hàn do dòng điện hàn quá cao hoặc tư thế hàn hoặc cách đặt vật hàn không hợp lý.
Khuyết tật về hình dáng liên kết được hiểu là sai lệch hình dáng bên ngoài của liên kết hàn do vật liệu hàn không đảm bảo chất lượng hoặc lựa chọn sai phương pháp hàn.
Cách khắc phục hiện tượng khuyết tật về hình dáng liên kết hàn: Khi phát hiện khuyết tật xảy ra ở mối hàn, công nhân cần tiến hành:
Đục bỏ phần kim loại có khuyết tật.
Hàn sửa chữa và kiểm tra lại.
Khắc phục khuyết tật quá nhiệt bằng phương pháp nhiệt luyện để khôi phục lại kích thước của vùng bị ảnh hưởng nhiệt và kích thước hạt kim loại mối hàn.
Khuyết tật mối hàn sẽ khiến cho sản phẩm cuối cùng không đạt chuẩn và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng. Để đảm bảo mối hàn đạt chất lượng cao, việc nhận biết và khắc phục các lỗi thường gặp trong hàn là rất quan trọng. Các vấn đề như rỗ khí, nứt, cháy biên hay không ngấu có thể ảnh hưởng đến độ bền và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Bằng cách điều chỉnh thông số hàn, chọn vật liệu phù hợp và tuân thủ quy trình kỹ thuật, thợ hàn có thể giảm thiểu đáng kể các lỗi này. Ngoài ra, việc đào tạo và nâng cao tay nghề cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng mối hàn. Tại PWP Solution, chúng tôi cung cấp đầy đủ các phương pháp hàn với chất lượng đạt chuẩn và tạo ra sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.
